“Dù bạn đang dạy ở nơi nào – thành phố sôi động hay bản làng núi cao heo hút – thì mỗi bài học sáng tạo bạn trao đi hôm nay, chính là hạt giống tương lai bạn đang gieo trồng cho đất nước.”
Người gieo trồng những hạt giống ấy không ai khác là cô Vàng Thị Dính, một giáo viên giản dị nhưng mang trong mình khát vọng giáo dục lớn lao: đưa học sinh vùng cao tiếp cận với những điều tưởng như chỉ có ở thành thị – như AI, tư duy máy tính, lập trình và STEAM.
Khi đại dịch trở thành cánh cửa mở ra cơ hội
Hành trình đến với STEAM của cô Dính bắt đầu từ những ngày đầu của Đại dịch Covid-19. Vì không di chuyển được, những buổi tập huấn trực tuyến đầu tiên như mở ra một cánh cửa mới, đưa cô từ bản làng xa xôi đến với cộng đồng giáo viên cả nước, kết nối cô với cuộc thi robot đầu tiên và chương trình Train The Trainers của STEAM for Vietnam.
Từ đó, hành trình ba mùa đồng hành cùng STEAM for Vietnam của cô bắt đầu. Ba mùa Train The Trainers, hai mùa STEAMese Festival – là ba năm miệt mài học hỏi, thử nghiệm, chia sẻ và lan tỏa. Với cô Dính, đây không đơn thuần là một chuỗi khóa học, mà là hành trình tự “làm mới” mình để có thể làm mới cả cách dạy, cách học và cả ước mơ của học sinh vùng cao.
Dù điều kiện vật chất còn thiếu thốn, điều gì khiến cô Dính vẫn kiên trì đồng hành cùng chương trình?
Lời bày tỏ tuy giản dị nhưng tràn đầy xúc động bởi sự kiên trì và tâm huyết của cô Dính.
Cô hiểu rằng đổi mới giáo dục không cần bắt đầu từ thành phố lớn, mà có thể bắt đầu từ bất kỳ lớp học nhỏ nào, miễn là những người thầy, cô có niềm tin và tinh thần dấn thân.
Trong quá trình tham gia Train The Trainers 2024 và 2025, điều để lại ấn tượng sâu sắc nhất đối với cô chính là tinh thần kết nối và lan tỏa không giới hạn của cộng đồng giáo viên trên khắp cả nước, từ thành thị đến nông thôn, từ đồng bằng đến vùng núi cao hẻo lánh.
Mỗi mùa tham gia, cô Dính chia sẻ rằng: Không chỉ học được những kiến thức mới, mà cô còn được truyền cảm hứng từ cộng đồng giáo viên đầy nhiệt huyết, từ đội ngũ tổ chức luôn tận tâm và đặc biệt là từ chính các em học sinh tham dự. Chương trình không chỉ trao công cụ, mà còn trao niềm tin rằng giáo dục có thể thay đổi tương lai, ngay cả ở những nơi tưởng như xa xôi nhất.
Những khoảnh khắc gieo mầm hy vọng đến các giáo viên và các em nhỏ vùng cao
Khoảnh khắc khiến cô rưng rưng tự hào: học sinh của cô – những em nhỏ chưa từng nghĩ mình có thể tiếp cận với công nghệ – đã có thể tự tay tạo ra sản phẩm từ AI để tham gia cuộc thi AI for Good Vietnam, một cuộc thi Ý Tưởng Ứng Dụng AI Giải Quyết Các Vấn Đề Xã Hội Dành Cho Học Sinh Phổ Thông Việt Nam. Mặc dù không đoạt giải, nhưng với cô, điều quan trọng là các em đã dám làm, dám vượt ra vùng giới hạn, dám thử sức ở một lĩnh vực hoàn toàn mới mẻ.
“Khoảnh khắc ấy khiến tôi nhận ra: những gì tôi học được từ chương trình không dừng lại ở tôi, mà đang thực sự trở thành cơ hội thay đổi cuộc đời cho các em.” – Cô Dính chia sẻ.
Trong lời chia sẻ của em Vừ Thị Súa, học sinh lớp 8B, có một sự trưởng thành rõ rệt: “AI giúp em hiểu thêm về công nghệ, rèn luyện tư duy lập trình, kỹ năng trình bày, và còn giúp em học tốt hơn tiếng Anh.”
Cô Dính hiểu rằng, những bài học từ chương trình không chỉ dừng lại ở cô, mà đang thật sự trở thành cánh cửa cho học sinh vùng cao bước ra thế giới.
Với cô, đây là một điều rất ý nghĩa với cô và các em học sinh. Trong tương lai, các em sẽ có cơ hội được tiếp cận STEAM, AI, robotics không còn qua màn ảnh hay sách báo, mà ngay trong chính lớp học của mình. Các em sẽ bắt đầu dám ước mơ lớn hơn, tò mò hơn, và tự tin hơn – điều mà trước đây rất hiếm thấy ở học sinh vùng khó.
Nuôi dưỡng tinh thần đổi mới giáo dục cùng chương trình Train The Trainers
Đối với cô Dính, những chiến dịch và chương trình mà cô đã đóng góp – như Train The Trainers và STEAMese Festival mang ý nghĩa rất lớn, không chỉ đối với cá nhân cô mà còn đối với học sinh, cộng đồng giáo viên, và cả hệ thống giáo dục vùng khó mà cô đang phục vụ.
Và giờ đây, với vai trò Đại sứ, cô không chỉ học để dạy, mà còn dạy để truyền cảm hứng, lan tỏa đổi mới, và nâng bước cho những giáo viên, học sinh khác cùng tiến lên.
Đổi mới giáo dục không chỉ đến từ thiết bị hiện đại hay giáo trình tiên tiến. Nó bắt đầu từ tư duy của người thầy, cô.
Khi tham gia chương trình, cô nói rằng mình được “làm mới” chính mình – từ cách đặt câu hỏi, tổ chức tiết học, cho đến cách tin tưởng học sinh có thể làm được những điều tưởng chừng vượt ngoài khả năng.
Hơn nữa, hành trình này đã giúp cô Dính vượt khỏi vùng an toàn, để học hỏi cái mới và thay đổi chính tư duy giảng dạy của mình. Từ một giáo viên dạy chay theo Sách Giáo Khoa, nay cô đã trở thành một người dám dẫn dắt học sinh khám phá, sáng tạo, ứng dụng công nghệ dù không có nhiều điều kiện vật chất.
Điều khiến cô cảm thấy tự hào nhất chính là việc cô có thể trở thành cầu nối giữa tri thức hiện đại và những vùng đất còn nhiều khó khăn, nơi mà đôi khi, khái niệm về AI, lập trình hay tư duy sáng tạo còn rất xa lạ.
Ươm mầm cho những hành trình tiếp nối
Sau Train The Trainers, hành trình vẫn tiếp tục. Cô Dính đang ấp ủ kế hoạch thành lập Câu lạc bộ STEM & AI ngay tại trường học vùng cao để các em có thể:
- Trải nghiệm robot, lập trình Scratch, lập trình robot ảo;
- Thể hiện khả năng sáng tạo, tư duy phản biện và hợp tác nhóm;
- Thực hiện một số mô hình như máy bơm nước mini, xe chạy bằng nước..
- Kết nối học sinh với các cuộc thi sáng tạo và cộng đồng học thuật lớn hơn.
Và đặc biệt, cô luôn muốn chia sẻ kiến thức với các giáo viên vùng khó, để không ai bị bỏ lại phía sau trên hành trình đổi mới giáo dục.