STEAM For Vietnam

Khi đó, áp lực càng đè nặng lên vai giáo viên vào mùa kiểm tra. Xấp bài chồng chất kèm những thủ tục nhập điểm, nhận xét rườm rà và tốn nhiều thời gian khiến việc cải thiện phương pháp dạy học, và hỗ trợ cho từng học sinh gần như là không thể. 

Tuy vậy, với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ Generative AI, giáo dục truyền thống đang dần chuyển mình để nhường sân cho một phương pháp mới của nền giáo dục hiện đại: giáo dục cá nhân hoá. Giáo dục cá nhân nhân hoá là phương pháp hoàn toàn khác biệt so với các lớp học truyền thống. 

Trong đó, quá trình học tập được tùy chỉnh để đáp ứng nhu cầu riêng biệt của từng học sinh. Để có thể triển khai được giáo dục cá nhân hoá, các công việc lặp đi lặp lại, tốn nhiều thời gian và công sức, như chấm điểm và tạo báo cáo tình hình học tập của học sinh sau từng học kỳ, từng năm học, cần được tự động hoá. 

Ngày nay, với sự phát triển của các nền tảng công nghệ, đặc biệt là các công cụ AI, giáo viên đã có trợ thủ đắc lực để giải quyết các công việc lặp đi lặp lại này. Vậy những công cụ ấy là gì?

Các công cụ hỗ trợ chấm bài:

1. TNMaker

TNMaker là một phần mềm hỗ trợ chấm thi trắc nghiệm trên điện thoại sử dụng AI đang được sử dụng rộng rãi tại nhiều điểm trường ở Việt Nam. Chỉ với một lần chụp, AI sẽ nhận diện được mã đề, đánh giá câu trả lời của từng thí sinh (đúng hoặc sai) theo đáp án đã được cập nhật trên hệ thống và tổng hợp thành 1 file thống kê như mong muốn. 

Công cụ này giúp giáo viên tiết kiệm được khối thời gian làm các thủ tục truyền thống như sắp xếp các bài kiểm tra theo mã đề, đục lỗ bài kiểm tra hay nhập điểm của từng học sinh lên excel như trước đây.

Nguồn: https://tnmaker.net/

2. Gradescope:

Công cụ Gradescope AI giúp giáo viên tiết kiệm thời gian đánh giá chất lượng giảng dạy của mình bằng hình thức hỗ trợ chấm bài đa dạng. Không chỉ có khả năng chấm điểm các bài trắc nghiệm theo quy trình tương tự như TNMaker, Gradescope còn hỗ trợ nhận diện đáp án từ những bài thi giấy hoặc code. 

Đối với các bài kiểm tra hoặc bài tập tự luận trên giấy, công nghệ AI của Gradescope sẽ nhận dạng chữ viết của thí sinh, phân loại và đánh giá theo khung điểm đã cho. Giờ đây, giáo viên chỉ cần chấm thủ công trong trường hợp máy không nhận diện được hoặc đáp án quá khác biệt so với mẫu. 

Không chỉ dừng lại ở đó, Gradescope sẽ tổng hợp và đưa ra những thống kê liên quan đến kết quả của cả lớp cho giáo viên và trực tiếp cập nhật lên các hệ thống báo điểm.

Nguồn: https://www.gradescope.com/

3. ChatGPT

ChatGPT hẳn không còn là một cụm từ quá xa lạ khi nhắc về Generative AI. Với sự phát triển vượt bậc và nhanh chóng của phần mềm này trong thời gian vừa qua, ChatGPT dần trở thành một cánh tay đắc lực hỗ trợ các thầy cô chấm cái bài luận trên toàn thế giới, đặc biệt là những dạng đề theo một cấu trúc cụ thể. 

Một số lưu ý khi sử dụng ChatGPT dành cho giáo viên:

• ChatGPT không nắm được những thông tin liên quan đến học sinh của bạn: Dù đây là một khía cạnh tích cực nó sẽ cho một kết quả khách quan nhất, nhưng AI thường không cân nhắc những trường hợp ngoại lệ hay yếu tố bên ngoài như khả năng tiếp thu, hoàn cảnh gia đình, quá trình học tập của học sinh,… Chính vì thế các thầy cô cần cho ChatGPT biết về tình hình học sinh trong lớp, tuy nhiên cũng cần chú ý về vấn đề bảo mật thông tin cá nhân của học sinh.

• Giá trị vẫn nằm trong tay bạn: Có thể công cụ này giúp một hay nhiều phần trong quá trình chấm bài nhưng cũng như những loại mệnh lệnh khác, nó không hoàn hảo. Học sinh sẽ luôn mong đợi các thầy cô của mình có thể đưa ra lời nhận xét trực tiếp hoặc sử dụng nó để cải cải thiện giáo án, lời khuyên cho phương pháp học,…

Vậy, làm cách nào để hỏi ChatGPT một cách hiệu quả? Dưới đây là một số câu hỏi mẫu mà thầy cô có thể tham khảo theo thứ tự lần lượt:

1. Bạn là một giáo viên THCS. Học sinh của bạn đang học khối 7 và nhiệm vụ của bạn là chấm điểm bài văn tự sự dưới đây trên thang điểm 10.

(Yếu tố nên có: Khối lớp, loại đề, thang điểm/phương thức chấm điểm)

2. Dưới đây là khung điểm cho dạng bài này. Cho tôi điểm và nhận xét cụ thể theo từng phần.

(Yếu tố nên có: khung điểm chi tiết với điểm thành phần tương ứng)

3. Đề bài này ưu tiên ý tưởng và cách diễn đạt hơn là cấu trúc. Đánh giá bài văn này của học sinh theo hướng ưu tiên đó.

(Yếu tố nên có: thứ tự ưu tiên của các yếu tố trong đáp án theo mục tiêu bài học)

4. Nếu bài văn được đánh giá dưới 4 điểm, gợi ý cho tôi một đoạn văn nhỏ đề xuất hướng cải thiện cho học sinh.

(Yếu tố nên có: hướng giải quyết cho các học sinh dưới điểm)

Những lưu ý khi sử dụng các công cụ chấm bài bằng Generative AI

Yếu tố về bảo mật thông tin cần được đặt lên hàng đầu khi sử dụng các công cụ Generative AI cho việc chấm bài, tạo báo cáo kết quả học tập. Khi scan bài kiểm tra của học sinh, các thầy cô cần lưu ý bỏ đi các thông tin cá nhân của học sinh như tên, tuổi, giới tính, ngày tháng năm sinh. Khi thêm yếu tố thông tin của học sinh cho các công cụ Generative AI, nhằm mục đích nhận được kết quả tốt hơn, các thầy cô cũng cần cẩn trọng và chú ý về thông tin cá nhân của học sinh và của chính bản thân.

Ngoài ra cũng cần lưu ý kiểm tra lại những kết quả trả về từ các công cụ Generative AI, đảm bảo tính khách quan và chính xác. Các công cụ Generative AI được huấn luyện bởi một bộ dữ liệu nhất định nên những yếu tố về thiếu tính khách quan, thông tin sai lệch là không tránh khỏi.

— — —

STEAM for Vietnam Foundation là tổ chức phi lợi nhuận 501(c)(3) được thành lập tại Hoa Kỳ với sứ mệnh thúc đẩy các hoạt động liên quan tới giáo dục STEAM (Science — Khoa học, Technology — Công nghệ, Engineering — Kỹ thuật, Arts — Nghệ thuật, Mathematics — Toán học) tại Việt nam. STEAM for Vietnam được thành lập và vận hành bởi đội ngũ tình nguyện viên là du học sinh và chuyên gia người Việt trên khắp thế giới.

— — —

📧Email: hello@steamforvietnam.org

🌐Website: www.steamforvietnam.org

🌐Fanpage: STEAM for Vietnam

📺YouTube: http://bit.ly/S4V_YT

Trong thời đại 4.0, Trí tuệ nhân tạo (AI) hiện diện khắp mọi nơi trong cuộc sống. Từ gợi ý bài hát kế tiếp đến điều khiển trợ lý ảo trên điện thoại thông minh, các hệ thống AI đã nâng cao cách chúng ta tương tác với các thiết bị công nghệ. 

Cuối năm 2022, sự ra đời của Generative AI đã thay đổi ngành công nghệ một cách nhanh chóng và vượt trội. Đây là một phân nhánh sáng tạo của AI, có thể trình bày nội dung và kiến thức thông qua các hình thức khác nhau. 

Bài viết này của STEAM for Vietnam đơn giản hoá AI và Generative AI, giúp những khái niệm này dễ tiếp cận hơn. Từ đó, chúng ta có thể hiểu được sự khác nhau của AI và Generative AI để ứng dụng trong các vấn đề khác nhau của cuộc sống.

Trí Tuệ Nhân Tạo (AI) là gì?

Trí tuệ nhân tạo (AI) là một nhánh của Khoa học Máy tính và chuyên mô phỏng lại trí tuệ của con người. AI giúp giải quyết các vấn đề nhận thức như học tập, sáng tạo và nhận diện hình ảnh. Từ đó, Trí tuệ nhân tạo được ứng dụng rộng rãi trong thu thập và phân tích đã dữ liệu từ nguồn khác nhau như cảm biến thông minh, nội dung do con người tạo ra, công cụ giám sát, và nhật ký hệ thống. 

Mục tiêu chính của AI là phát triển hệ thống tự học và tìm ra ý nghĩa từ lượng dữ liệu khổng lồ. Sau đó, AI áp dụng những kiến thức đã học để giải quyết vấn đề mới một cách hiệu quả, tương tự như cách con người xử lý thông tin.

Trí tuệ nhân tạo xuất hiện dưới nhiều hình thức khác nhau trong cuộc sống. Trong lĩnh vực giải trí, AI giúp các nền tảng như Netflix hoặc Youtube gợi ý bộ phim kế tiếp dựa trên thói quen và lịch sử của người dùng. Trong lĩnh vực bán lẻ, AI phân tích hành vi mua hàng để gợi ý sản phẩm phù hợp, từ đó nâng cao trải nghiệm mua sắm của khách hàng. 

Không chỉ vậy, trợ lý ảo như Siri của Apple hay Google Assistant sử dụng AI để hiểu và phản hồi các câu hỏi của bạn, từ việc thiết lập lịch trình cho đến kiểm tra thông tin thời tiết hoặc tin tức.

AI còn đóng vai trò quan trọng trong lĩnh vực y tế. Các thuật toán AI có khả năng phân tích hàng ngàn hình ảnh chụp X-quang hoặc MRI để giúp bác sĩ chẩn đoán bệnh nhanh chóng và chính xác hơn. 

Ngoài ra, trong lĩnh vực tự động hóa, các robot thông minh được trang bị AI giúp tối ưu hóa quy trình sản xuất, tăng năng suất lao động mà vẫn đảm bảo chất lượng sản phẩm.

Các ứng dụng này, cùng với sự tiến bộ không ngừng của công nghệ AI, không chỉ cải thiện hiệu quả công việc mà còn mang lại những tiện ích không thể phủ nhận cho cuộc sống hàng ngày của chúng ta.

Khám phá Generative AI

Generative AI là một nhánh của Trí tuệ nhân tạo, nơi AI không chỉ đơn thuần phân tích dữ liệu mà còn có khả năng tạo ra nội dung mới và sáng tạo. Khác biệt so với các hệ thống AI truyền thống, Generative AI sử dụng các mô hình học sâu (deep learning) để “học” từ một lượng lớn dữ liệu – từ văn bản, hình ảnh, âm thanh đến video, và từ đó tạo ra nội dung mới mà không cần sự can thiệp trực tiếp từ con người.

Một trong những ứng dụng phổ biến của Generative AI là trong lĩnh vực văn học và báo chí, nơi nó có thể tự động soạn thảo các bài báo hoặc câu chuyện ngắn dựa trên các xu hướng và thông tin hiện có. 

Trong lĩnh vực âm nhạc, các mô hình Generative AI có thể phân tích những bản nhạc, học hỏi phong cách và các cấu trúc của các câu nhạc, sau đó sáng tác các bản nhạc mới. Đối với mỹ thuật, Generative AI đã được sử dụng để tạo ra các tác phẩm nghệ thuật số, thậm chí tái tạo phong cách của các họa sĩ nổi tiếng.

Cách thức hoạt động của Generative AI tương tự như quá trình học tập và nghiên cứu. Đầu tiên, Generative AI tiếp nhận và xử lý thông tin từ các dữ liệu đã được “dạy” rồi sử dụng kiến thức này để tạo ra các sản phẩm mới. 

Một ví dụ cụ thể là hệ thống GPT (Generative Pre-trained Transformer), được sử dụng để tạo ra văn bản. Sau khi được huấn luyện trên một kho dữ liệu văn bản lớn, GPT có thể tạo ra các đoạn văn có cấu trúc và ngữ nghĩa chính xác, phục vụ nhiều mục đích khác nhau của con người. 

Đặc biệt là phiên bản mới nhất GPT-4o có khả năng hiểu và tạo ra văn bản phức tạp hơn và tích hợp các tính năng đa nhiệm. Điều này cho phép nó thực hiện nhiều nhiệm vụ cùng lúc với độ chính xác cao. Không chỉ dừng lại ở văn bản, GPT-4o còn có khả năng tự chụp ảnh trực tiếp, minh họa và tạo ra hình ảnh, mở rộng phạm vi ứng dụng của Generative AI trong việc hỗ trợ và nâng cao nhiều lĩnh vực khác nhau trong cuộc sống.

Từ những tính năng trên, chúng ta có thể thấy Generative AI đang mở ra những cánh cửa mới cho sự sáng tạo không giới hạn, đồng thời cũng đặt ra các vấn đề liên quan đến đạo đức lẫn sự công bằng.

Lợi ích của AI và Generative AI

AI và Generative AI đem lại nhiều lợi ích đa dạng, đóng góp vào sự tiến bộ của nhiều ngành nghề khác nhau. 

Trong lĩnh vực y tế, AI đã trở thành công cụ không thể thiếu giúp các bác sĩ chẩn đoán bệnh một cách nhanh chóng và chính xác. Sử dụng các thuật toán phức tạp, AI phân tích hình ảnh y tế và dữ liệu lâm sàng để phát hiện các dấu hiệu bệnh tật từ sớm, giúp bác sĩ đưa ra phương pháp điều trị hiệu quả nhất, từ đó nâng cao tỷ lệ thành công của các can thiệp y tế.

Trong ngành tài chính, AI đã cách mạng hóa cách thức các ngân hàng và công ty bảo hiểm hoạt động. Công nghệ này giúp phát hiện và ngăn chặn gian lận thông qua việc phân tích hàng triệu giao dịch để xác định các mẫu hành vi bất thường. Nhờ đó, AI góp phần bảo vệ tài sản và thông tin cá nhân của khách hàng, đồng thời giúp các tổ chức tài chính giảm thiểu rủi ro và tối ưu hóa hiệu quả hoạt động.

Generative AI, một nhánh đặc biệt của Trí tuệ nhân tạo, đã đem lại nhiều cơ hội mới cho các ngành công nghiệp sáng tạo. Trong lĩnh vực nghệ thuật, công nghệ này cho phép các nghệ sĩ và nhà thiết kế khám phá ra các phong cách và ý tưởng mới mà không bị giới hạn bởi nguồn lực truyền thống hay thời gian. Nhờ vào khả năng tự động hóa quá trình sản xuất nội dung, Generative AI giải phóng tiềm năng sáng tạo để con người tập trung vào việc đổi mới và phát triển ý tưởng.

Bên cạnh đó, AI cũng đang làm thay đổi cách thức các doanh nghiệp vận hành bằng cách tối ưu hóa các quy trình, cải tiến quản lý chuỗi cung ứng và hỗ trợ ra quyết định. Các hệ thống thông minh này phân tích dữ liệu thời gian thực để đưa ra các dự báo chính xác, từ đó giúp các nhà quản lý đưa ra các quyết định kinh doanh chiến lược. 

Nhìn chung, AI và Generative AI không chỉ là công nghệ của tương lai mà còn là chìa khóa để mở rộng khả năng hiện tại của con người, cải thiện chất lượng cuộc sống và đẩy mạnh sự phát triển kinh tế xã hội.

Thấu hiểu sự cần thiết của việc tìm hiểu về tư duy máy tính và AI, vào mùa hè này, STEAM for Vietnam sẽ triển khai chương trình đào tạo Train the Trainer 2024, nối tiếp sự thành công của Train the Trainer 2023 để tiếp tục mang đến chuỗi hoạt động đào tạo giáo viên tiền phương nhằm nâng cao chuyên môn giảng dạy. Đặc biệt trong chương trình năm nay, các thầy cô không chỉ được tìm hiểu về Tư duy máy tính, cách ứng dụng tư duy vào giảng dạy với một ví dụ cụ thể là công cụ Scratch mà còn được tìm hiểu về AI – tương lai của giáo dục. 

Train the Trainer 2024 tiếp tục nối tiếp Train the trainer 2023 mang đến một chương trình đào tạo giáo viên với các bài học về Tư duy máy tính, cách ứng dụng tư duy máy tính vào giảng dạy và đặc biệt là AI và các chuyên đề về dạy học.

Người viết: Nguyễn Tuấn Khang

— — —

STEAM for Vietnam Foundation là tổ chức phi lợi nhuận 501(c)(3) được thành lập tại Hoa Kỳ với sứ mệnh thúc đẩy các hoạt động liên quan tới giáo dục STEAM (Science — Khoa học, Technology — Công nghệ, Engineering — Kỹ thuật, Arts — Nghệ thuật, Mathematics — Toán học) tại Việt nam. STEAM for Vietnam được thành lập và vận hành bởi đội ngũ tình nguyện viên là du học sinh và chuyên gia người Việt trên khắp thế giới.

— — —

📧Email: hello@steamforvietnam.org

🌐Website: www.steamforvietnam.org

🌐Fanpage: STEAM for Vietnam